30 september 2020
Energiesysteem van de toekomst vergt slim samenspel tussen hoofdrolspelers
Het energiesysteem van de toekomst vergt een goed afgestemd samenspel tussen producenten van energie, netwerkbedrijven, gebruikers van energie en overheden. Een brede coalitie van marktpartijen heeft het initiatief genomen om te onderzoeken hoe dit belangrijke samenspel voor de toekomst goed georganiseerd kan worden. Dat heeft geresulteerd in een handreiking voor het orkestreren van systeemintegratie in Nederland.
De onderdelen van het energiesysteem, zoals nieuwe energiecentrales, konden tot voor kort goed apart worden ontwikkeld zonder dat veel afstemming met andere onderdelen nodig was. Dat verandert. Als er onvoldoende werk gemaakt wordt van systeemintegratie, partijen onvoldoende afstemmen en barrières voor afstemming in de wet- en regelgeving te lang blijven bestaan, zal de energietransitie in de knel komen. Een brede coalitie van marktpartijen, bestaande uit KVGN, TenneT, NVDE, Energie Nederland, VNCI, VNO-NCW, EBN, Gasunie, GasTerra, NOGEPA en Shell heeft daarom het initiatief genomen te onderzoeken hoe een goed samenspel kan ontstaan.
Door het klimaatbeleid groeit het aandeel hernieuwbare bronnen snel, wordt hard gewerkt aan nieuwe energiedragers als waterstof, en verandert ook de energievraag. Industriële processen worden bijvoorbeeld geëlektrificeerd. De netbeheerders moeten al die veranderingen bijhouden door bijtijds elektriciteitsnetwerken uit te breiden en gasinfrastructuur om te bouwen. Om dat goed te kunnen doen zullen energiespelers veel meer dan voorheen moeten samenwerken aan wat heet systeemintegratie, en zullen overheden andere randvoorwaarden en stimuleringsmaatregelen moeten voorbereiden.
Dit benodigde samenspel komt er niet vanzelf, maar zal moeten worden georganiseerd. Het rapport Handreiking SEIN ‘Verkenning naar de orkestratie van Systeemintegratie in het Energiesysteem in Nederland’ beschrijft hoe de afstemming zo goed mogelijk kan worden georganiseerd. Praktijkvoorbeelden laten zien hoe dit op lokale schaal nu al werkt. Het rapport constateert ook dat er op nationale schaal in Nederland meer samenhang en sturing nodig is. Er is behoefte aan een ‘organisatie’ die de verantwoordelijkheid voelt om het gewenste samenspel te orkestreren.
Het rapport is opgesteld door een werkgroep van experts onder auspiciën van de Stichting Energie Dialoog Nederland en met ondersteuning door MSG Sustainable Strategies en De Gemeynt.
De initiatiefnemers onderzoeken in een vervolgfase welke initiatieven en ontwikkelingen er zijn rond systeemintegratie en de organisatie ervan. Op basis daarvan zullen ze met voorstellen komen om deze uitdaging op structureel aandacht te kunnen geven.