Dat de NGT- en NOGAT-aardgasleidingen voor groene waterstof geschikt waren, stond al buiten kijf. Nu was het alleen de vraag of het nieuwe energiesysteem op tijd op het oude gebouwd kon worden. Voor 2030 is haalbaar, zo blijkt nu uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van de twee gastransporteurs. Element NL sprak met de directeuren van respectievelijk NOGAT en NGT, Hans Janssen en Ron Hagen.
“Hergebruik was eigenlijk een no-brainer. We stonden echter voor twee vraagstukken: zijn de leidingen geschikt en kunnen ze op tijd beschikbaar gemaakt worden voor waterstof. Die vragen hebben we nu beantwoord”, aldus Hagen.
Klaar voor waterstof vóór 2030
Guidehouse en Enersea hebben in opdracht van NGT en NOGAT een onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor de inzet van deze bestaande gasleidingen in de Noordzee voor waterstoftransport. Het onderzoek wijst uit dat de bestaande leidingen NGT en NOGAT geschikt zijn voor transport van waterstof vóór 2030.
Hans Janssen van NOGAT legt uit: “Vorig jaar stelde Bureau Veritas Inspectie en Certificering vast dat onze leidingen geschikt zijn om waterstof in te vervoeren. Nu zijn we een jaar verder en hebben we ook laten onderzoeken wat dan het tijdsbestek is. Hieruit blijkt dat de NGT en NOGAT-leidingen op tijd klaar zijn voor de transitie naar groene waterstof. Hiervoor zijn slechts wat kleine aanpassingen nodig. Om onze huidige en toekomstige gasklanten te bedienen maken we een aantal verbindingen tussen NOGAT en NGT om al het gas om te leiden naar één leiding en daarbij de andere beschikbaar te maken voor pure waterstof. Welke leiding we beschikbaar maken hangt af van de ontwikkeling van de windzoekgebieden en vereiste aanlanding, alsmede de mogelijkheden van GTS en Hynetwork Services om het gas en de waterstof op land verder te transporteren.”
Groene waterstof wordt opgewekt door windenergie en is dus duurzaam. Daarnaast bestaat ook blauwe waterstof, waarbij het gas gemaakt wordt met aardgas. De CO2 die daarbij vrijkomt wordt dan onder de grond opgeslagen. Blauwe waterstof kan in de transitie naar duurzame energie een tijdelijke oplossing zijn, totdat groene waterstof goedkoper wordt.
Hergebruik gunstig voor milieu en tot 90 procent goedkoper
De twee pijpleidingen hebben elk een capaciteit van 10 tot 14 gigawatt. “Er zijn echt veel voordelen om de huidige infrastructuur te hergebruiken. Het is beter voor het milieu en klimaat, omdat er bijna niets nieuws geproduceerd hoeft te worden en je geen nieuwe leidingen door kwetsbare gebieden als de wadden of de duinen hoeft te leggen. De stukjes die nieuw moeten worden aangelegd om de lijnen te koppelen, zijn qua vergunningentraject ook een stuk simpeler. Het kan dus ook sneller gemaakt worden”, zo vertelt Ron Hagen van NGT. “Daarbij heb je ook te maken met veel minder kosten. Hergebruik levert een kostenbesparing van mogelijk wel negentig procent op.”
Twee scenario’s onderzocht
Het onderzoek heeft tot twee hoofdscenario’s geleid. “Deze scenario’s komen uiteindelijk allebei op hetzelfde einddoel uit: een netwerk waarin alleen waterstof vervoerd wordt. Want we gaan er hoe dan ook vanuit dat de gasproductie zo rond 2045 helemaal stopt”, zegt de directeur van NGT. Maar de vraag is hoe het in het begin wordt aangepakt. “Dus je gaat of voor een aanlanding van de waterstoflijn bij Uithuizen, of bij Den Helder.” Het gaat in eerste instantie om aparte distributie van groene waterstof en aardgas, maar de mogelijkheid is er ook om de twee gassen tegelijk door één leiding te transporteren. “Daar zitten wel hogere kosten aan, omdat het waterstof en aardgas dan weer gesplitst moeten worden. Je kunt echter ook tot een bepaald percentage de waterstof bijgemengd in het gas laten (blending), in het buitenland en op Europees niveau wordt hier serieus naar gekeken.”
NGT en NOGAT: cruciale infrastructuur in energietransitie
De NGT-pijpleiding werd in 1973 in gebruik genomen en werd destijds aangelegd door het Amerikaanse bedrijf Placid Oil, na de ontdekking van het aardgasveld in blok L10 van de Noordzee. De pijpleiding heeft een totale lengte van ongeveer 500 kilometer en transporteert gas vanaf productieplatforms op de Noordzee naar het vasteland, waar het aankomt in Uithuizen.
"We spelen met deze infrastructuur een cruciale rol in het totaal, want wij zitten midden in de systeemintegratie."
De NOGAT-pijpleiding werd in 1992 in bedrijf genomen. Deze pijpleiding verbindt verschillende gasvelden in het noordelijk deel van het Nederlands Continentaal Plat in de Noordzee met de gasbehandelingsinstallatie in Den Helder.
“We spelen met deze infrastructuur een cruciale rol in het totaal, want wij zitten midden in de systeemintegratie. Zo zorgen we ervoor dat we onze huidige klanten kunnen blijven bedienen, maar dat we ook klaar zijn voor de toekomstige behoeftes”, zo stelt Hagen. “Daarom zijn we sinds kort ook lid van Element NL. Dat was eigenlijk een logische keuze.”
De weg naar groene waterstof kent nog wat hobbels
“Het Europese beleid is duidelijk gericht op groene waterstof. Dat is nu echter nog relatief duur. Daarom moet er een kentering komen en ook naar blauwe waterstof kijken. We kunnen in de energietransitie namelijk niet te veel opties uitsluiten”, meent Hagen.
Voor groene waterstof ziet de NGT-directeur nog enkele hindernissen. “We moeten ook de industrie vergroenen en die heeft uiteindelijk die waterstof nodig. Er is nu nog veel onzekerheid op het gebied van prijs en schaalbaarheid. Daarbij wordt er teruggekrabbeld in de VS en Schotland op een aantal grote ontwikkelingen qua windenergie. Daar ligt dus nog wel een uitdaging waar vooral Europa zich in vast moet bijten. Hergebruik van bestaande infrastructuur kan hier een positieve bijdrage leveren aan de business.”
Download de samenvatting van het rapport op noordgastransport.nl